Mieszkanie w domu o więcej niż jednej kondygnacji oznacza ciągłą konieczność przemieszczania się między piętrami, co mogą zapewnić jedynie odpowiednie schody. Niestety ich wybór nie jest prostą sprawą, lecz warto przyłożyć się do tego z należytą starannością, a źle zaprojektowane i wykonane schody wewnętrzne rzutują również na bezpieczeństwo domowników stwarzając ryzyko wypadków, których jednak uda się uniknąć, stosując się do kilku poniższych wskazówek.

Schody w domu jednorodzinnym – najczęściej popełniane błędy przy projektowaniu i budowie

Budowa schodów wewnętrznych to trudne zadanie, które warto powierzyć fachowcom, ze specjalizującej się w tym firmy, jednak nawet im zdarzają się błędy, wpływające zarówno na komfort użytkowania, jak i estetykę takiej konstrukcji. Budując schody trzeba więc zwrócić uwagę na tak istotne czynniki, jak:

• ewentualne zmiany w wysokości poszczególnych pięter budynku, a zwłaszcza grubość stropów oraz posadzek. Z racji, że schody zazwyczaj są ujęte już w projekcie domu, często zachodzi konieczność wprowadzenia do niego zmian, uwzględniających nowe wymiary, długość całego ciągu oraz wysokość i szerokość pojedynczych stopni, które powinny być takie same,
• umieszczenie schodów zbyt blisko stropu. Odległość ta musi być zgodna z przepisami mówiącymi, że wysokość pomiędzy pierwszym stopniem a stropem winna wynosić co najmniej 205 cm, co zwalnia użytkownika od schylania się przy wchodzeniu. Schodów nie powinno się również montować tuż obok drzwi zewnętrznych lub wewnętrznych, w miejscu, gdzie utrudniałyby ich swobodne otwieranie, a podobne zasady obowiązują również w przypadku okien,
• niedopasowanie wielkości schodów do danego wnętrza. Jest to jeden z częściej spotykanych błędów projektowych, nieuwzględniający rzeczywistych rozmiarów danego pomieszczenia. Schody zajmują w nim zbyt dużo wolnej przestrzeni, utrudniając korzystanie z nich oraz innych elementów wyposażenia. Równie często można się spotkać ze zmianą projektu spowodowaną koniecznością umieszczenia schodów w pomieszczeniu do tego całkowicie nieprzystosowanym,
• niewłaściwy rozmiar, który także określają dokładnie przepisy budowlane obowiązujące w tym zakresie . W naszym kraju zalecana dla domów jednorodzinnych minimalna szerokość biegu schodów tradycyjnych wynosi 80 cm, wysokość pojedynczego stopnia to 19 cm, a jego szerokość 25 cm.

Schody w domu jednorodzinnym – popularne rodzaje

Decyzję o wyborze schodów powinno się zawsze podejmować na etapie projektowania domu, po ukończeniu budowy zazwyczaj nie ma już zbyt dużej możliwości wprowadzania poprawek. Dotyczy to przede wszystkim konstrukcji betonowych, nieco większą swobodę będziemy mieli przy schodach drewnianych. Jeśli zaś chodzi o rodzaje, to możemy wybierać spośród takich konstrukcji jak:

• schody proste jednobiegowe. Nadają się raczej do większych pomieszczeń, wymagają bowiem rezerwacji sporej ilości miejsca umożliwiającego ich postawienie, w budynkach jednorodzinnych łączą najczęściej tylko kondygnacje o niewielkiej wysokości i charakteryzują się nieparzystą liczbą stopni o takiej samej szerokości,
• schody proste z tzw. jednym zabiegiem, pozwalające lepiej wykorzystać dostępną przestrzeń. W swojej dolnej części mają właśnie „zabieg”, czyli charakterystyczne wygięcie stopni, które wyżej biegną już prosto,
• schody dwubiegowe, złożone z dwóch części, ułożonych równolegle względem siebie połączonych pośrodku tzw. spocznikiem. Ich wadą jest duża ilość miejsca, którą zajmują, ale mają zawsze stopnie o takiej samej szerokości, znacznie zwiększające komfort użytkowania,
• schody trójbiegowe, zalecane jedynie do dużych wnętrz i przy bardzo wysokich kondygnacjach. Wyglądają najefektowniej i są jednocześnie najwygodniejsze w eksploatacji, nadając pomieszczeniom wyjątkowego stylu, porównywanego nawet z luksusowymi rezydencjami, jakie widujemy na filmach,
• schody spiralne, czyli kręcone, oparte na centralnym słupie, wokół którego biegną stopnie. Zajmują najmniej miejsca, ale są z kolei strome i utrudniają wniesienie na wyższe piętro jakichkolwiek większych przedmiotów. Zarówno konstrukcja nośna, jak i stopnie są najczęściej robione z metalu, choć spotyka się tez konstrukcje drewniane. Ten rodzaj schodów jest również dostępny w postaci gotowych zestawów do samodzielnego montażu.

Schody w domu jednorodzinnym – materiały używane do budowy

Schody wewnętrzne można podzielić również ze względu na materiały, z jakich je zrobiono, choć w tej dziedzinie niezmiennie dominują modele z mieszanek żelbetowych, monolityczne lub prefabrykowane, modułowe. Niezależnie na jakie się zdecydujemy, w przypadku żelbetu możemy liczyć na największą wytrzymałość mechaniczną i odporność na większość uszkodzeń, na jakie będą narażone przez całe dziesięciolecia intensywnego użytkowania. Schody monolityczne powstają jako konstrukcja wylewana podobnie jak każda inna robiona z betonu np. zbiornik na szambo. W wyznaczonym projektem miejscu montuje się szalunek i zbrojenie z prętów stalowych, a następnie wylewa na całość przygotowaną mieszankę betonową. Po jej wyschnięciu należy jeszcze wykończyć powierzchnię stopni, pokryć je np. terakotą czy drewnem i zamocować zabezpieczenia w postaci mocnej balustrady. Z kolei wersje modułowe, jak ich sama nazwa wskazuje, są złożone z gotowych części montowanych po prostu w miejscu przeznaczenia.

Miłośnicy ekologicznych materiałów na pewno chętniej zdecydują się na schody drewniane, nadające wnętrzom niepowtarzalnego, nieco rustykalnego charakteru. Je również można nabyć w postaci gotowego zestawu, ale lepszym pomysłem będzie zrobienie według indywidualnie przygotowanego projektu. Ich największą zaletą jest przede wszystkim możliwość dobudowania praktycznie na każdym etapie budowy domu, również po jej całkowitym ukończeniu. Nie trzeba przy tym przeprowadzać żadnych skomplikowanych i brudzących prac murarskich, dlatego są chętnie wybierane np. podczas adaptacji poddasza, strychu do celów mieszkalnych. Drewno stworzy w pomieszczeniu bardzo zdrowy mikroklimat, przyjazny nawet dla alergików, a stopnie i balustrady z niego zrobione zawsze będą ciepłe, pod warunkiem jednak, że będą poddawane regularnym zabiegom konserwacyjnym. Największa wada drewna to niska odporność na wilgoć, dlatego całe schody trzeba pokryć kilkoma warstwami wodoodpornego lakieru i najlepiej, aby był bezbarwny, co pozwoli wydobyć oraz podkreślić naturalny układ słojów desek i belek. Jeśli chodzi o gatunki drewna, to najlepiej na schody nadają się te najtwardsze, dąb czy buk, dzięki którym będą one bardziej odporne na zniszczenia, które na szczęście w większości przypadków uda się szybko naprawić. W przeciwieństwie do schodów betonowych można bowiem bez problemu wymienić każdy ich element.