Decyzji o budowie domu nie podejmuje się spontanicznie, w jednej chwili, pod wpływem jakiegoś impulsu. Musi być dokładnie przemyślana i zazwyczaj dojrzewa latami, a jednym z ważniejszych, czekających nas zadań, jest wybór właściwego projektu przyszłego budynku. O ile jego wielkość, bryła, ilość pięter, pokoi czy rodzaj garażu, nie stanowi większego problemu, to jednak często stajemy przed poważniejszym dylematem, czy zdecydować się na dom podpiwniczony, czy też nie. Budowa piwnicy jest zależna od wielu czynników, jakie trzeba będzie uwzględnić, takich jak konstrukcja budynku czy warunki panujące na działce, czasami uniemożliwiające postawienie budynku w wersji podpiwniczonej.

Piwnica – dlaczego warto z niej zrezygnować

Decyzję o budowie piwnicy należy podjąć jeszcze na etapie projektowania domu, jednak obecnie coraz więcej przyszłych właścicieli oraz inwestorów z tego rezygnuje, tłumacząc się przede wszystkim możliwością znacznego obniżenia łącznych kosztów budowy. Jeśli nie chcemy zrezygnować z niej całkowicie, można wybudować ją jedynie pod częścią powierzchni budynku, ale warto jednak wiedzieć, że niezbędne będzie wykonanie w tym celu wielu prac, takich jak:

• wykopanie fundamentów o większej głębokości,
• zasypanie i właściwa stabilizacja gruntu wokół całego budynku,
• budowa dodatkowego stropu nad piwnicą,
• staranna izolacja jej ścian od gruntu, płynącej z niego wilgoci i naturalnych procesów biologicznych w nim zachodzących,
• budowa schodów prowadzących do piwnicy z wnętrza budynku,
• montaż niezbędnych instalacji, wodno – kanalizacyjnej i elektrycznej, wymagający zakupu potrzebnych do tego materiałów,
• wykonanie zjazdu do ewentualnego garażu.

Szacunkowe koszty budowy piwnicy można porównać do powiększenia domu o kolejną kondygnację, dlatego należy dokładnie rozważyć opłacalność takiej inwestycji. Jeszcze do niedawna piwnica była wykorzystywana do przechowywania opału na zimę, węgla czy drewna, urządzano w niej również pomieszczenia gospodarcze czy podręczny domowy magazyn. Kłopotliwe było jednak każdorazowe wchodzenie czy schodzenie po wspomnianych schodach, dlatego coraz częściej budujemy je powyżej poziomu gruntu. Duże zmiany zaszły też w kwestii ogrzewania, a nowoczesne kotły gazowe albo olejowe, da się bez problemu zamontować np. w garażu, kuchni lub łazience, ze znacznie mniejszym niż kiedyś ryzykiem wybuchu czy też zanieczyszczenia tych pomieszczeń sadzą lub spalinami. Piwnicę traktowano również jako dodatkową warstwę izolacji od gruntu, z braku odpowiednich materiałów izolacyjnych, jakie stosujemy obecnie, i które niemal całkowicie wyeliminowały konieczność jej budowy. Równie częstą przyczyną rezygnacji z niej są warunki gruntowe panujące na konkretnej działce, szczególnie kiedy poziom wód gruntowych powodowałby nieustanne zalewanie piwnicy, a w skrajnych przypadkach przedostawanie się wody nawet na wyższe poziomy domu. Ponadto wody gruntowe mogłyby ciągle podmywać głębiej umieszczone fundamenty, co stanowiłoby poważne zagrożenie dla stabilności całej konstrukcji budynku. Oczywiście można odpowiednio zaizolować ściany i podłogę piwnicy, jednak może się okazać, że koszty wykonania takiej izolacji będą po prostu nieopłacalne. Trzeba się też liczyć ze zwiększonymi opłatami za media, zwłaszcza gdy piwnica nie posiada odpowiedniej wielkości okien, wpuszczających naturalne światło i wymaga sztucznego doświetlania, wpływającego na wysokość rachunków za zużycie energii elektrycznej.

Piwnica – kiedy warto się na nią zdecydować

Trendy w budownictwie jednorodzinnym zmieniają się nieustannie, a te obecnie obowiązujące obejmują między innymi zmniejszenie powierzchni mieszkalno – użytkowej budynku jednorodzinnego. Można zaobserwować rezygnację z dużych, wielopiętrowych domów, dla kilku pokoleń danej rodziny, na rzecz mniejszych, których powierzchnia często jest równa trzy albo czteropokojowemu mieszkaniu w bloku. Postawienie takiego domu jest z pewnością tańsze, ale brak piwnicy może spowodować poważne problemy ze znalezieniem miejsca do przechowywania wszystkich posiadanych rzeczy. Ponadto wiele jest stawianych na stosunkowo niewielkich działkach, co generuje kolejny problem z niemożnością wybudowania na niej nawet garażu, o dodatkowych budynkach gospodarczych nie wspominając.

W takiej sytuacji podpiwniczenie wydaje się wręcz niezbędnie i to pod całym budynkiem, a w dodatkowej przestrzeni znajdzie się miejsce na wszystko, co nie zmieściło się ponad powierzchnią gruntu. Piwnica ma również wiele innych zalet, z którymi trudno czasami jest polemizować, a najważniejsze z nich to:

• uzyskanie pomieszczeń o niższej temperaturze, z racji ich umiejscowienia pod powierzchnią gruntu, w których można stworzyć spiżarnię bez ryzyka szybkiego psucia się produktów spożywczych,
• lepsza stabilizacja temperatury w budynku, zwłaszcza ciepła, z racji, że piwnica w lecie stanowi naturalną klimatyzację dla domu, a w zimie dzięki umieszczonej w niej kotłowni, dodatkowo go ogrzewa,
• możliwość uzyskania dodatkowej przestrzeni na pomieszczenia magazynowe, gospodarcze, podręczny warsztat, a nawet pralnię i suszarnię,
• duża piwnica stwarza możliwość wykorzystania jej części na garaż, na jeden lub więcej pojazdów, oczywiście z wygodnym wjazdem ułatwiającym ich parkowanie,
• możliwość przeniesienia kotła CO ze wspomnianej łazienki lub kuchni do odrębnej i właściwie zabezpieczonej kotłowni, co znacznie zmniejszy ryzyko powstania pożaru,
• ułatwienie ewentualnych napraw domowej instalacji wodno – kanalizacyjnej, dzięki temu, że wszystkie rury i zawory zlokalizowane w piwnicy nie muszą być schowane w ścianach,
• mniejsze ryzyko przemarzania budynku w warunkach zimowych,
• większa wysokość kominów spalinowych i dymnych oraz przewodów instalacji wentylacyjnej, znacznie zwiększająca ich wydajność i pozwalająca skuteczniej usuwać zanieczyszczenia.

Obydwa rozwiązania mają zarówno swoje wady i zalety, jak i licznych zwolenników oraz zajadłych przeciwników. Na co się zdecydujemy, zależy tak naprawdę od rzeczywistych potrzeb i możliwości budowy na konkretnej działce. Trzeba się również liczyć z wymienionymi wyżej kosztami inwestycji, które niekiedy udaje się zminimalizować, budując piwnicę tylko pod częścią budynku. Jednak w tym przypadku konieczne będzie z kolei oparcie fragmentu jego konstrukcji na solidnych, schodkowych ławach fundamentowych, co jest niezwykle skomplikowanym zadaniem, sprawiającym, że warto się zastanowić czy takie oszczędności nie będą tak naprawdę pozorne.