Wielkość domu, jaki chcemy zbudować dla siebie i rodziny, zależy od wielu różnych czynników, z których oprócz możliwości finansowych najważniejsze to rozmiar działki i ilość domowników. Wpływają one nie tylko na metraż przyszłego budynku, ale również na ilość jego kondygnacji i już na etapie wyboru projektu warto zastanowić się, czy chcemy zamieszkać w domu parterowym, czy piętrowym. Na pytanie, które rozwiązanie jest lepsze, nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi, oba mają swoje wady i zalety, z którymi koniecznie trzeba się zapoznać, zanim podejmiemy błędną decyzję. Oczywiście w wielu przypadkach można później do parterowego budynku dobudować kolejną kondygnację, jednak usunięcie jej z piętrowego domu będzie niestety niemożliwe.

Dom parterowy – wszystkie pokoje na jednym poziomie

Jeszcze do niedawna w budownictwie jednorodzinnym w naszym kraju zdecydowanie dominowały budynki wielopiętrowe, przeznaczone zazwyczaj dla wielopokoleniowej rodziny. Obecnie jednak ta sytuacja uległa zmianie, dzieci coraz rzadziej decydują się na mieszkanie w jednym domu z rodzicami przez całe życie i dlatego coraz częściej na naszych osiedlach widzimy estetyczne, parterowe domki. Nie tylko zostały one pozbawione kolejnych kondygnacji, ale zmniejszył się też wyraźnie ich metraż, z kilkuset do nawet kilkudziesięciu metrów kwadratowych.

Mieszkanie w domu parterowym ma wiele zalet, z którymi trudno jest dyskutować, a ich właściciele chwalą sobie przede wszystkim:

• niskie koszty budowy, lecz wyłącznie w sytuacji, gdy powierzchnia domu nie przekracza 150 m2, w przeciwnym wypadku na znaczny wzrost wydatków może wpłynąć konieczność wykonania fundamentów o większej powierzchni oraz cena materiałów niezbędnych do pokrycia dużego dachu,
• w miarę stałą temperaturę we wnętrzu, której utrzymanie ułatwia właśnie brak piętra, ulegającego szybszemu wychłodzeniu
• możliwość wyboru ciekawego projektu, niebanalnej bryły budynku, a nie standardowo opartej na planie kwadratu lub prostokąta, chociaż zalecane jest dopasowanie jej do kształtu działki. Wciąż jednak większość inwestorów nadal wybiera regularne i zwarte bryły, pozwalające lepiej wykorzystać całą dostępną powierzchnię, co minimalizuje tzw. ciągi komunikacyjne, ułatwiając poruszanie się wewnątrz budynku,
• idealne rozwiązanie dla dzieci oraz osób starszych i niepełnosprawnych, brak utrudnień związanych z korzystaniem ze schodów, co często jest niemożliwe bez pomocy innych domowników. Zwiększa jednocześnie poziom bezpieczeństwa, minimalizując ryzyko wypadków, a rodzice mogą zawsze widzieć, co w danym momencie robią ich pociechy,
• dom stanowi jedność z otaczającym go ogrodem, wystarczy tylko otworzyć przeszklone drzwi lub spojrzeć przez duże okna i już można obcować z zielenią. Warto również pomyśleć o przestronnym, najlepiej zadaszonym tarasie, na którym będzie można wypoczywać lub jeść posiłki z rodziną i przyjaciółmi.

Wszystko to oczywiście wygląda pięknie, ale domy parterowe mają też pewne istotne wady, które mogą niekiedy znacznie utrudnić korzystanie z nich, dlatego wybierając dom jednokondygnacyjny, musimy się liczyć z:

• koniecznością znalezienia odpowiednio dużej działki, której zakup może okazać się bardzo kosztowny, a ten rodzaj domów nie jest polecany dla wąskich i długich posesji,
• problemami z właściwym rozplanowaniem wszystkich pomieszczeń, a zwłaszcza zapewnieniem bezkolizyjnych ciągów komunikacyjnych między nimi. W budynku parterowym trzeba nie tylko zaplanować położenie pokoi, kuchni czy łazienki, ale również pomieszczeń gospodarczych oraz garażu,
• niemożnością wybudowania takiego domu na terenie spadzistym, gdzie po prostu nie można obejść się bez schodów wewnętrznych,
• ograniczeniami wynikającymi z miejscowego planu zagospodarowania terenu, określającego jaki rodzaj budynków można stawiać w tym rejonie i czasami okazuje się, że mogą to być tylko domy piętrowe,
• problemami z usuwaniem z dachu zalegającego tam śniegu, co wynika z jego małego nachylenia, sama konstrukcja dachu może też być droższa ze względu na jego wielkość,
• wyższe ogólne koszty ogrzewania, przez większą powierzchnię ścian zewnętrznych szybciej ucieka ciepło.

Dom piętrowy – idealny nie tylko dla dużej rodziny

Z tych też powodów większość inwestorów i przyszłych właścicieli decyduje się na domy piętrowe lub chociaż z poddaszem umożliwiającym jego łatwą adaptację do celów mieszkalnych. Wpływ na to mają zupełnie inne zalety, z których najczęściej wymieniane to:

• bardziej zwarta bryła budynku przy tym samym metrażu, ułatwiająca budowę nawet na niewielkiej działce, pozwalająca też na lepsze wykorzystanie ogrodu,
• łatwość podziału na odrębne strefy, dzienną, znajdującą się najczęściej na parterze oraz nocną, wypoczynkową, zlokalizowaną w sypialniach na piętrze. W razie potrzeby z piętra można zrobić odrębne mieszkanie z własną kuchnią, łazienką i osobnym wejściem,
• niższe koszty ogrzewania budynku, a wiele konstrukcji jest również w pełni energooszczędnych, taki budynek można też skuteczniej ocieplić przy mniejszym zużyciu materiałów,
• większe możliwości ciekawej, atrakcyjnej aranżacji wnętrza, schody, mimo że mogą utrudniać poruszanie się, są jednocześnie ciekawym elementem dekoracyjnym, a podobne efekty daje balkon lub taras znajdujący się na wyższej kondygnacji,
• lepsze oświetlenie domu, dzięki zwiększonemu dostępowi do naturalnego światła dziennego. Wykorzystanie użytkowe piętra i poddasza umożliwia zamontowanie dodatkowych okien dachowych,
• wysoka trwałość konstrukcji, która ma solidne stropy pod dwiema kondygnacjami, co znacznie zwiększa jej wytrzymałość.

Piętrowy domek z pewnością wygląda niezwykle efektownie, wzbudzając podziw otoczenia, jednak mieszkając w nim, możemy z czasem zacząć narzekać na:

• wspomniane już znaczne różnice temperatur pomiędzy kondygnacjami, piętro w lecie bardziej się nagrzewa, a w zimie z kolei jest trudniejsze do ogrzania, powodując szybsze ochładzanie się budynku,
• duże straty powierzchni wewnętrznej, której sporą część trzeba poświęcić na budowę klatek schodowych i schodów,
• wyższe koszty budowy, jest ona jednocześnie bardziej skomplikowana i wymaga również skorzystania z pomocy odpowiednio wykwalifikowanych fachowców, których usługi nie należą do najtańszych. Na ostateczną cenę wpływa także konieczność zakupu większej ilości materiałów budowlanych oraz wykończeniowych np. stolarki okiennej i drzwiowej, oraz bardziej rozbudowane instalacje, zwłaszcza elektryczna i wodno – kanalizacyjna,
• codzienne problemy z eksploatacją, zwłaszcza z utrzymaniem czystości, duży piętrowy dom automatycznie oznacza więcej sprzątania.