Każdy, kto decyduję się na budowę wolnostojącego domu jednorodzinnego, już na etapie projektowania powinien wybrać najskuteczniejszy i jednocześnie najbardziej energooszczędny sposób jego ogrzewania. Będzie to w przyszłości decydowało o kosztach eksploatacji całego budynku, które, nie da się ukryć, w obecnych realiach nie należą do najniższych. Zależą one między innymi od rodzaju paliwa, jakie będzie używane czy dokładności wykonania zarówno całej instalacji grzewczej, jak i izolacji termicznej ścian i dachu. Ważny jest także rodzaj zastosowanych drzwi zewnętrznych, wejściowych, pierwszej zapory przed zimnem i innymi niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi. We wnętrzach budynku o jego odporności na niskie temperatury decydują między innymi podłogi i zupełnie odmienne właściwości izolacyjne mają drewniane czy powszechnie stosowane panele z tworzyw sztucznych. Trzeba wziąć także pod uwagę koszty takiej inwestycji oraz dostępność środków umożliwiających jej sfinansowanie. Kwestie finansowe obejmują nie tylko zakup potrzebnych elementów instalacji, rur, grzejników i kotła CO, ale przede wszystkim ceny wspomnianego paliwa, jaki może być węgiel, koks, drewno, gaz ziemny, prąd czy olej opałowy. Musimy pomyśleć również o miejscu jego bezpiecznego przechowywania w ilości wystarczającej na cały okres grzewczy.

Gaz ziemny i płynny – najbardziej popularny

Gaz, zarówno płyny, jak i ziemny, powoli staje się najczęściej wybieranym paliwem do ogrzewania domów jednorodzinnych czy innych budynków użytkowych o niewielkim lub średnim metrażu. Charakteryzuje się wyjątkowo korzystnym stosunkiem ceny do wydajności, dającej naprawdę wysoki komfort ogrzewania, odczuwalny przez wszystkich domowników. Gaz ziemny jest dostarczany do domu odbiorcy podziemnymi rurociągami, ale wymaga to istniejącej w okolicy sieci gazowej, natomiast płynny przechowuje się w specjalnych zbiornikach, znajdujących się na posesji. Pierwsze rozwiązanie gwarantuje praktycznie ciągłą, nieprzerwaną dostawę, zbiornik zaś napełnia się średnio dwa razy do roku. Kotły opalane gazem są dostępne w szerokiej ofercie modeli, w korzystnych cenach, spośród których każdy przyszły użytkownik znajdzie coś idealnie spełniającego stawiane wymagania. Ich kolejną zaletą jest łatwość montażu i odporność na zabrudzenia, których i tak w procesie spalania gazu powstaje bardzo mało. Kotły gazowe można podzielić na trzy najważniejsze rodzaje:

• kondensacyjne, używające do ogrzewania gazu jednocześnie ze spalinami gazowymi, w zamkniętej komorze spalania. Dzięki temu można znacznie obniżyć koszty ich użytkowania, nawet do 25 – 30 procent,
• tradycyjne, niestety trochę droższe w eksploatacji. Wyróżniamy dwa ich modele, z zamkniętą lub otwartą komorą spalania. Pierwszy pobiera niezbędne powietrze z zewnątrz budynku, a drugi bezpośrednio z wnętrza pomieszczenia, w którym znajduje się kocioł,
• pulsacyjne, pozbawione klasycznych palników, a gaz ulega spaleniu w procesie kondensacji w tzw. urządzeniach pulsacyjnych. Są to najmniejsze modele, ale jednocześnie najbardziej kosztowne w zakupie, jednak zwracają się one bardzo szybko, dzięki zużyciu gazu zmniejszonemu nawet o ponad 40 procent.

Paliwa stałe – ogrzewanie za pomocą węgla

W naszym kraju od dziesięcioleci najbardziej rozpowszechnionym paliwem grzewczym pozostaje jednak węgiel kamienny lub koks, którego jedyną prawdziwą zaletą jest niska cena. Poza tym niestety ma on praktycznie same wady, będąc najbardziej szkodliwym, co szybko odczuje nasze zdrowie, kiedy zdecydujemy się nim ogrzewać dom. Mimo że piece i kotły węglowe są stosunkowo wydajne energetycznie, szybko nagrzewają pomieszczenia i to stosunkowo niewielkim kosztem, to jednak węgiel jest jedną z przyczyn największego zanieczyszczenia środowiska naturalnego, źródłem największych emisji niebezpiecznego CO2 do atmosfery.

Jednak te wady niestety nie zmniejszają popularności, a kotły węglowe należą do najtańszych i najprostszych urządzeń grzewczych spotykanych w naszych domach. Obecnie oferowane modele są najczęściej w pełni zautomatyzowane, a ich oczyszczanie trzeba przeprowadzać średnio raz na tydzień. Wykazują wysoką sprawność spalania na poziomie 80 – 90 procent, jednak zawsze trzeba do nich stosować węgiel zgodny z wymaganiami producenta, co pozwoli uniknąć awarii i kosztownych napraw pieca, a niekiedy również całej instalacji grzewczej.

Kominek z płaszczem wodnym opalany drewnem

Jeśli nie zależy nam za bardzo na comiesięcznych kosztach ogrzewania i mieszkamy w niewielkim domu, którego powierzchnia wynosi około 100 metrów, warto rozważyć montaż kominka z płaszczem wodnym opalanego drewnem. Ten sposób ogrzewania jest jednak najbardziej pracochłonny i wymaga dużego nakładu pracy polegającej na przycięciu drewna na odpowiednie kawałki, jego codziennym rozpalaniu i podtrzymywaniu paleni przez cały dzień. Z tego też powodu, jak i dużego zużycia kosztownego drewna, lepiej stosować kominek jako awaryjny lub wspomagający system grzewczy.

Ogrzewanie elektryczne – najbardziej kosztowne

Zdecydowanie najdroższe i nieopłacalne, zwłaszcza w dużych budynkach. Nie da się ukryć, że ceny energii elektrycznej nieustannie rosną i mimo pewnych wahań, jest to stała tendencja. Są jednak osoby, które się na to decydują, skuszone przede wszystkim łatwością montażu potrzebnej instalacji grzewczej. Nie wymaga to żadnych specjalnych rozwiązań, w każdym domu przecież znajduje się sieć elektryczna i gniazda, do których można podłączyć grzejniki. Na szczęście większość z nich nie wymaga podłączenia do tzw. siły i do ich zasilania wystarczy napięcie 230V.

Ogrzewanie olejem opałowym

Koszty ogrzewania domu olejem można porównać do ogrzewania gazowego, jednak na ich stale rosnącą popularność wpływa największa łatwość obsługi, a zwłaszcza brak konieczności codziennego uzupełniania paliwa. Ten rodzaj ogrzewania sprawdza się doskonale, kiedy nie ma możliwości skorzystania z innych rozwiązań np. w przypadku niemożności podłączenia do sieci gazowej. Nowoczesne i funkcjonalne kotły olejowe są także ekologiczne, paliwo jest do nich coraz powszechniej dostępne w trzech najczęściej wykorzystywanych postaciach, dzielonych ze względu na skład chemiczny, właściwości oraz gęstość na:

• lekki olej opałowy,
• średni olej opałowy,
• gęsty olej opałowy,

Ich stosowanie niesie ze sobą wiele niepodważalnych zalet, na które wpływ ma między innymi:

• coraz większa sieć dystrybutorów, którzy szybko dostarczą dowolną ilość oleju dokładnie pod wskazany adres i przepompują go do zbiornika klienta,
• fakt, że olej opałowy jest paliwem grzewczym o małej zawartości szkodliwej siarki, podczas procesu jego spalania nie powstają również praktycznie żadne odpady, które wymagałyby specjalnej utylizacji,
• bezpieczna eksploatacja kotłów opalanych olejem, zamontowane w nich systemy zabezpieczeń chronią przed przypadkowym zapłonem, znacznie minimalizując ryzyko wybuchu.